حرفه مشاوره مدیریت در ایران سابقهای چند دههای دارد و هم در سطح سیاستگذاری کلان کشور و هم در بخش خصوصی حضور داشته است. با این حال، شکل مدرن، ساختارمند و حرفهای این حوزه تنها به چند دهه اخیر بازمیگردد. در سالهای اولیه، شرکتهای مشاور خارجی نقش مهمی در بخشهای کلیدی کشور از جمله نفت، فولاد، انرژی، مخابرات و همچنین تدوین برنامههای ملی توسعه ایفا کردند. برخی از این شرکتها، بهویژه در حوزههای مدیریت مالی و حسابداری، حتی دفاتری در ایران تأسیس کردند.
با گسترش فعالیتهای صنعتی و انتقال تجارب سازمان برنامه وقت به وزارت صنایع و معادن، مرکز مشاوره و راهنمایی صنعتی در اواخر دهه ۳۰ شمسی تشکیل شد. کمی بعد، انجمنهای مدیریتی مختلف شکل گرفتند و در اوایل دهه ۴۰، سازمان مدیریت صنعتی (IMI) تأسیس شد. این سازمان نقش مهمی در نهادینهسازی مشاوره مدیریت در کشور داشت و پروژههای گستردهای در حوزههایی مانند مطالعات صنعتی، طراحی واحدهای صنعتی، نگهداری و تعمیرات، انبارداری، مالی، بازرگانی و توسعه سازمانی اجرا کرد.
تشکیل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (IDRO) نیز این روند را تقویت کرد و با گسترش توانمندیهای صنعتی و ایجاد ارتباط با اقتصادهای پیشرفته، تقاضا برای خدمات مشاوره حرفهای به طور چشمگیری افزایش یافت.
پس از انقلاب ۱۳۵۷، برخی مشاوران از کشور مهاجرت کردند و ارائه خدمات مشاورهای عمدتاً توسط اعضای هیئت علمی دانشگاهها ادامه یافت. با رواج سیستمهایی مانند بودجهریزی، انبارداری، مالی و حقوق و دستمزد و توسعه آموزشهای مدیریتی، نسل جدیدی از متخصصان جوان وارد عرصه مشاوره شدند—گرچه هنوز ساختار حرفهای یکپارچهای ایجاد نشده بود.
در دهه دوم پس از انقلاب، نیاز به بازسازی کشور و تدوین برنامههای اول و دوم توسعه زمینه افزایش نقش مشاوره مدیریت را فراهم کرد. برنامه سوم توسعه نیز الزامات گستردهتری ایجاد کرد. از سوی دیگر، تحولات جهانی و ضرورت همسویی با نظامهای صنعتی بینالمللی—بهویژه در حوزه کیفیت محصول و استانداردهای مدیریت کیفیت مانند ISO 9000—توجه کارشناسان و مشاوران را بیش از پیش به اهمیت مشاوره حرفهای جلب کرد و ضرورت ایجاد یک انجمن رسمی صنفی را نمایان ساخت.
ایده تشکیل یک انجمن ملی برای مشاوران مدیریت با برگزاری یک نشست عمومی به ابتکار گروهی از مشاوران و با همکاری دفتر خدمات مهندسی وزارت صنایع شکل گرفت. در این نشست، پنج نفر بهعنوان هیأت مؤسس انتخاب شدند:
سازمان مدیریت صنعتی که خود نیز پیشتر اقداماتی برای شناسایی مشاوران مدیریت کشور و ایجاد یک انجمن مشابه انجام داده بود به جمع هیات موسس پیوست.
پس از چندین جلسه بررسی و تدوین، اساسنامه انجمن مطابق ضوابط وزارت کار و امور اجتماعی تهیه شد و نهایتا در تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۷۷ (۶ سپتامبر ۱۹۹۸)، انجمن تحت عنوان: انجمن مشاوران مدیریت ایران (IMCA)بهعنوان یک انجمن صنفی کارفرمایی به ثبت رسید.