تاریخچه انجمن مشاوران مدیریت ایران (IMCA)

حرفه مشاوره مدیریت در ایران سابقه‌ای چند دهه‌ای دارد و هم در سطح سیاست‌گذاری کلان کشور و هم در بخش خصوصی حضور داشته است. با این حال، شکل مدرن، ساختارمند و حرفه‌ای این حوزه تنها به چند دهه اخیر بازمی‌گردد. در سال‌های اولیه، شرکت‌های مشاور خارجی نقش مهمی در بخش‌های کلیدی کشور از جمله نفت، فولاد، انرژی، مخابرات و همچنین تدوین برنامه‌های ملی توسعه ایفا کردند. برخی از این شرکت‌ها، به‌ویژه در حوزه‌های مدیریت مالی و حسابداری، حتی دفاتری در ایران تأسیس کردند.

با گسترش فعالیت‌های صنعتی و انتقال تجارب سازمان برنامه وقت به وزارت صنایع و معادن، مرکز مشاوره و راهنمایی صنعتی در اواخر دهه ۳۰ شمسی تشکیل شد. کمی بعد، انجمن‌های مدیریتی مختلف شکل گرفتند و در اوایل دهه ۴۰، سازمان مدیریت صنعتی (IMI) تأسیس شد. این سازمان نقش مهمی در نهادینه‌سازی مشاوره مدیریت در کشور داشت و پروژه‌های گسترده‌ای در حوزه‌هایی مانند مطالعات صنعتی، طراحی واحدهای صنعتی، نگهداری و تعمیرات، انبارداری، مالی، بازرگانی و توسعه سازمانی اجرا کرد.

تشکیل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (IDRO) نیز این روند را تقویت کرد و با گسترش توانمندی‌های صنعتی و ایجاد ارتباط با اقتصادهای پیشرفته، تقاضا برای خدمات مشاوره حرفه‌ای به طور چشمگیری افزایش یافت.

پس از انقلاب ۱۳۵۷، برخی مشاوران از کشور مهاجرت کردند و ارائه خدمات مشاوره‌ای عمدتاً توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها ادامه یافت. با رواج سیستم‌هایی مانند بودجه‌ریزی، انبارداری، مالی و حقوق و دستمزد و توسعه آموزش‌های مدیریتی، نسل جدیدی از متخصصان جوان وارد عرصه مشاوره شدند—گرچه هنوز ساختار حرفه‌ای یکپارچه‌ای ایجاد نشده بود.

در دهه دوم پس از انقلاب، نیاز به بازسازی کشور و تدوین برنامه‌های اول و دوم توسعه زمینه افزایش نقش مشاوره مدیریت را فراهم کرد. برنامه سوم توسعه نیز الزامات گسترده‌تری ایجاد کرد. از سوی دیگر، تحولات جهانی و ضرورت همسویی با نظام‌های صنعتی بین‌المللی—به‌ویژه در حوزه کیفیت محصول و استانداردهای مدیریت کیفیت مانند ISO 9000—توجه کارشناسان و مشاوران را بیش از پیش به اهمیت مشاوره حرفه‌ای جلب کرد و ضرورت ایجاد یک انجمن رسمی صنفی را نمایان ساخت.

تاسیس انجمن مشاوران مدیریت ایران (IMCA)

ایده تشکیل یک انجمن ملی برای مشاوران مدیریت با برگزاری یک نشست عمومی به ابتکار گروهی از مشاوران و با همکاری دفتر خدمات مهندسی وزارت صنایع شکل گرفت. در این نشست، پنج نفر به‌عنوان هیأت مؤسس انتخاب شدند:

  1. دکتر بنی‌اسدی – بنیاد صنعتی ایران
  2. آقای جلال بهبهانی – شرکت صنعت و مدیریت ایران
  3. آقای سیاه‌مکون – شرکت نوآوران
  4. آقای خرم‌آبادی – مرکز مطالعات و بهره‌وری ایران
  5. آقای وکیلی – شرکت یگان

سازمان مدیریت صنعتی که خود نیز پیش‌تر اقداماتی برای شناسایی مشاوران مدیریت کشور و ایجاد یک انجمن مشابه انجام داده بود به جمع هیات موسس پیوست.

پس از چندین جلسه بررسی و تدوین، اساسنامه انجمن مطابق ضوابط وزارت کار و امور اجتماعی تهیه شد و نهایتا در تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۷۷ (۶ سپتامبر ۱۹۹۸)، انجمن تحت عنوان: انجمن مشاوران مدیریت ایران (IMCA)به‌عنوان یک انجمن صنفی کارفرمایی به ثبت رسید.