دوران رفتار گرایی و حرکت به سوی یک رویکرد عمومی در مشاوره مدیریت
اگرچه از لحاظ تاریخی با دوران کلاسیک ها همپوشانی دارد و محدوده زمانی دقیقی را برای هیچ یک نمی توان قائل شد؛ از ویژگیهای شروع این دوره توجه به جنبه انسانی سازمانها و ظهور نهضت روابط انسانی و کاربرد تحقیقات و مشاوره های رفتاری در سازمانها بود. دفاتر پرسنلی، روان شناسی صنعتی و قوانین حمایت از کارگران در این دوران ایجاد شدند. بسیاری از روش های مشاوره ای که امروزه در خصوص گزینش افراد، آموزش آنها،طرح ریزی مشاغل و ایجاد انگیزش به کاربرده می شود، مرهون خدمات هوگو مونستربرگ و کتاب معروف وی با عنوان "روان شناسی و کارایی صنعتی" در سال ۱۹۱۳ است.
در سال ۱۹۲۰، التون مایو، با آزمایشات هاثورن خود، باعث ایجاد علاقه به تحقیق و مشاوره در روابط انسانی گردید. در واقع مشاوره وی از سال ۱۹۲۴ شروع و تا سالهای نخستین دهه ۱۹۳۰ ادامه داشت.کار مشاوره ای مهم در حوزه مدیریت منابع انسانی و انگیزش توسط ماری پارکر فالت شروع شد. توجهی که سازمانها به عوامل محیطی و کارکنان می کنند، ریشه در دیدگاه هایی دارد که نخست به وسیله چستربارنارد ارائه شد. او سازمان را یک سیستم اجتماعی می دانست که نیاز به همکاری انسانها دارد. او دیدگاههای خود را در کتاب وظایف مدیران اجرایی در سال ۱۹۳۸ ابراز داشت.
علاقه به بازاریابی و فروش مؤثر توسط افرادی چون هارولد وایت هد نویسنده کتاب "اصول فروشندگی" در سال ۱۹۱۷، اشاعه پیدا کرد. تعداد زیادی از شرکتهای مشاوره ای در طی سال های دهه ۱۹۲۰ تأسیس شدند. این شرکت ها به شکل فزاینده ای قادر به بررسی سازمان های تجاری به شکل کلی، بهبود ساخت و تولید و حل مسایل مربوط به بهره وری بودند و دیدگاه وسیع تری نسبت به حل مسایل فروش و شکار فرصتهای توسعه کسب و کار داشتند.
مشاوره در امور مالی، اعم از تأمین مالی بنگاه تجاری و کنترل مالی عملیات سازمان نیز به سرعت رشد کرد. تعدادی از مشاوران مدیریتی جدید پیش زمینه ای در حسابداری و تجربه کار با حسابداران شرکتهای دولتی را داشتند. به عنوان نمونه می توان از "جیمز او مک کینزی" نام برد. کسی که نقش اصلی را در مدیریت عمومی دارد و رویکرد تحلیلی جامع او به بنگاه تجاری معروف است. او شرکت مشاوره خود را در سال ۱۹۲۵ تأسیس کرد و امروز به عنوان یکی از بنیانگذاران حرفه مشاوره از او یاد می شود.
در دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰، نه تنها در ایالات متحده آمریکا و بریتانیا بلکه در کشورهای فرانسه، آلمان، و دیگر کشورهای صنعتی ، مشاوره مدیریت در حال ریشه دواندن و کسب جایگاه بود. البته میزان و چشم انداز آن محدود ماند. تنها تعداد اندکی از این شرکتها وجود داشتند که با وجود پرستیژ خود نسبتاً کوچک بودند و خدمات آنها بیشتر توسط شرکتهای تجاری بزرگ مورد استفاده قرار می گرفت. ماهیتی به عنوان مشاور برای شرکتهای کوچک و متوسط که اکثریت سازمانها در این دسته قرار داشتند همچنان ناشناخته باقی ماند. از سویی دیگر، درخواست های مشاوره از سوی دولت ها مطرح شد : این شروع مشاوره در بخش دولتی بود.
مشاوره به دولت و ارتش، نقش اصلی را در طی سالهای جنگ جهانی دوم بازی کرد. ایالات متحده به طور مشخص دریافت که جنگ یک چالش مدیریتی جدی است و به کارگیری بهترین تجربیات مدیریتی یک کشور برای برنده شدن در زمین جنگ ضروری است. علاوه بر آن، تحقیق در عملیات و دیگر روش های تحلیلی اولین بار برای مقاصد نظامی مورد استفاده قرار گرفتند و به سرعت راه خود را به سوی کسب و کارهای تجاری و مدیریت دولتی پیدا کردند. و این امر یک بعد جدید به خدمات ارائه شده توسط مشاوران اضافه کرد.
رشد و رونق مشاوره مدیریت در جهان
در دوران بازسازی های پس از جنگ، توسعه سریع کسب و کارهای تجاری با تسریع تغییرات فن آورانه (تکنولوژیکی)، ظهور اقتصادهای جدید در حال توسعه، و رشد بین المللی شدن صنعت جهان، بین المللی شدن تجارت و امور مالی همراه شد. این امر فرصتهای ویژه و بسیار مطلوب و تقاضای فزاینده ای را نسبت به مشاوره مدیریت ایجاد کرد. این دوره ای بود که بیشتر شرکتهای مشاوره ای که امروزه وجود دارند تأسیس شدند و کسب و کار مشاوره قدرت و شهرت فنی امروز خود را به آن دوران مدیون است. به عنوان مثال، پی ای(PA) بزرگترین شرکت مشاوره در بریتانیا در سال ۱۹۴۳ تنها شش مشاور داشت ولی در سال ۱۹۶۳ این تعداد به ۳۷۰ نفر و در سال ۱۹۸۴ به بیش از ۱۳۰۰ نفر در ۲۲ کشور جهان رسید.
از دهه ۱۹۴۰ به بعد، توسعه و رشد مشاوره مدیریت با اتکا به هر استانداردی بسیار قابل توجه بوده است و تغییرات کیفی بسیار مهمی نیز اتفاق افتاده است.این تغییرات همچنان ادامه دارند و در ذیل به برخی از مهترین آنها اشاره می کنیم: